20.7.08

Οδηγώ και ακούω διαφημιστικά μηνύματα


Όταν οδηγώ, ακούω ραδιόφωνο.
Είναι ένας τρόπος κι αυτός να ξεπερνώ νευρικές καταστάσεις και την αίσθηση του χαμένου χρόνου, καθώς οι κυκλοφοριακές συνθήκες στην Αθήνα έχουν πια πάρει τις διαστάσεις ενός εφιάλτη.
Ακούω, λοιπόν, ραδιόφωνο όταν οδηγώ και επειδή οδηγώ αρκετά, μπορώ να ισχυριστώ πως τους περισσότερους από τους ραδιοφωνικούς σταθμούς της πόλης μας τους γνωρίζω.
Όλοι οι ιδιωτικοί ραδιοφωνικοί σταθμοί διαθέτουν σημαντικό μέρος του ραδιοφωνικού χρόνου τους σε διαφημίσεις.
Οι διαφημιζόμενοι αποτελούν την ουσιαστικότερη πηγή οικονομικών πόρων για τους ιδιωτικούς σταθμούς.
Κι έτσι ακούω ραδιόφωνο σημαίνει πως ακούω και διαφημιστικά μηνύματα.
Νομίζω πως έχει ενδιαφέρον να παρακολουθεί κανείς τα κείμενα και τη γενικότερη σκηνοθετική άποψη των διαφημιστικών μηνυμάτων. Ενδιαφέρον από την άποψη πως μπορείς να βγάλεις κάποια κοινωνικής υφής συμπεράσματα.
Υποτίθεται πως τα διαφημιστικά μηνύματα απευθύνονται στον μέσο πολίτη, άρα καθώς τα ακούς μπορείς να σχηματίσεις μιαν άποψη για την τρέχουσα ηθική, τις τρέχουσες αξίες και την τρέχουσα αισθητική.
Ακούω, λοιπόν, διαφημίσεις και καταλήγω σε κάποια συμπεράσματα για τον τρόπο που ζουν και σκέφτονται οι συμπολίτες μου –πάει να πει οι άνθρωποι που μένουν δίπλα μου, οι φίλοι μου με τους οποίους μοιράζομαι την καθημερινότητά μου, εγώ ο ίδιος (μιας κι εγώ ένας μέσος πολίτης αυτού του τόπου θεωρώ πως είμαι).
Λοιπόν, από τα διαφημιστικά ακούσματα έχω σχηματίσει την άποψη πως ο μέσος έλληνας και η μέση ελληνίδα όταν αποφασίσουν να δημιουργήσουν οικογένεια έχουν πάρει απόφαση πως ο ένας δε θα εκτιμά τον άλλο. Η μεν σύζυγος θα προσπαθεί να ξεγελά τον σύντροφό της, θα έχει τις χειρότερες απόψεις για την πεθερά της, θα θεωρεί γενικώς τον άντρα της ως εκείνο τον τύπο που πρέπει για στόχο της ζωής του να έχει την απόλυτη κάλυψη των ατομικών και μόνο αναγκών της.
Ο δε σύζυγος αντιμετωπίζει το ταίρι του κάτι σαν κέρβερο, κάτι σαν μοιραίο κακό… Μοιραίο και κακό του κεφαλιού του που αποφάσισε να μπλέξει μαζί της σε ερωτικό παιχνίδι ξεχνώντας πως μετά τα σορόπια των ερώτων, ακολουθεί το πικρό ποτήρι της συμβίωσης.
Τα παιδιά που ο μέσος έλληνας και η μέση ελληνίδα κάνουν τις περισσότερες φορές είναι μικρά και ψεύτικα αντίγραφα των γονιών τους, το μόνο, δε που ζητούν από αυτούς είναι να τους καλύπτουν τις καταναλωτικές τους ανάγκες.
Οι διαφημιστές μας στην προσπάθειά τους να πουλήσουν χρησιμοποιούν -δήθεν- την κοινωνική σάτιρα, αλλά με τρόπο που αντί να σατιρίζει γελοιοποιεί και το κυριότερο –και ουσιαστικά επικίνδυνο- να διαπλάθει συνειδήσεις, να κατοχυρώνει παρεκκλίσεις και να θεσμοθετεί τον αριβισμό.
Κάτι τέτοια σκέφτομαι όταν ακούω τις διαφημίσεις και απορώ πως είναι δυνατόν μια τέτοια κατάσταση να συνεχίζεται δίχως κάποιος αρμόδιος κρατικός λειτουργός να μην επεμβαίνει για να την σταματήσει. Να την απαγορεύσει.
Ναι. Όσο κι αν μια ζωή υπήρξα οπαδός και μαχητής της έννοιας της ελευθερίας του λόγου και της έκφρασης, δεν μπορώ να μην βλέπω πως από την ελευθερία έχουμε μεταπηδήσει στην ασυδοσία. Και πως στο όνομα μιας ελευθερίας της έκφρασης, γίνεται ένας βιασμός αρχών και ιδεολογιών.
Κάπου έχουμε μπερδέψει τα πράγματα. Ο κοινωνικός ιστός μοιάζει να βρίσκεται σε κυκλοφοριακή συμφόρηση. Αντίστοιχη με αυτή των οδών και των δρόμων των πόλεών μας.
Κι ενώ οδηγώ και χάνω το χρόνο μου και σμπαραλιάζω τα νεύρα μου δεν γίνεται να μην αναλογίζομαι πως χάνω και την αξιοπρέπειά μου σαν πολίτης, σαν άτομο , σαν απλός άνθρωπος που θέλει και να εκτιμά τον άλλο και να εκτιμάται από αυτόν, θέλει να αγαπά και να αγαπιέται, να συμπάσχει και να δέχεται την κατανόηση. Θέλει να κερδίζει, αλλά όχι μόνο χρήμα, μα και συναισθήματα. Κι αυτό το είδος κέρδους κανένα διαφημιστικό μήνυμα δεν το υποστηρίζει