11.6.12

Ζώρζ Σαρή (1925 – 2012)


Μαζί με το συγγραφικό (και όχι μόνο) alter ego της, την Άλκη Ζέη, υπήρξε εκείνη η συγγραφέας βιβλίων για παιδιά και νέους που κατάφερε να σπάσει (στην εποχή του δεύτερου μισού του 20ου αιώνα) το φράγμα της απαξίωσης των εκπροσώπων αυτού του είδους της λογοτεχνίας.
Από αυτήν τη σκοπιά (και πάντα μαζί με τη Ζέη) νομίζω πως μπορεί να θεωρηθεί ως ένα είδος συνέχειας της Πηνελόπης Δέλτα.
Όπως η Δέλτα, έτσι και οι Σαρή και Ζέη, γράψανε κείμενα που αν και εντάσσονται στην Παιδική και Νεανική Λογοτεχνία, εντούτοις ακολουθούν τις φόρμες δομής κλασικών μυθιστορημάτων για ενήλικες.
Όπως η Δέλτα, έτσι και οι Σαρή και Ζέη, ζήσανε ανάμεσα σε καταξιωμένους και ηγετικούς εκπροσώπους της πολιτικής, καλλιτεχνικής και κοινωνικής τάξης των εποχών τους.
Και βέβαια και οι τρεις τους μιλήσανε μέσα στα βιβλία τους για τα κυρίαρχα ρεύματα ιδεολογιών που καθορίζανε τον ρου της Ιστορίας.
Η αμέσως επόμενη γενιά των συγγραφέων της λογοτεχνίας που έχει να κάνει με τη νεότητα, εμπλούτισαν και εμπλουτίζουν αυτά τα ρεύματα. Και από αυτήν την άποψη, Ζέη και Σαρή μπορεί κανείς να ισχυριστεί πως κατοχύρωσαν τη διεύρυνση σε επίπεδο θεμάτων και απόψεων.
Η Ζωρζ Σαρή, ειδικά, κατάφερε να δώσει στις ηρωίδες της μια τρυφερά ανθρώπινη και ευαίσθητα κοριτσίστικη επαναστατικότητα και έτσι να προσφέρει την ευκαιρία στο κοινό της να ονειρεύεται την ίδια ώρα που επαναστατούσε.
Δεν έκρυψε την αστική καταγωγή της –για τη Σαρή ο αστός είναι φορέας νέων ιδεών και προοδευτικών αντιλήψεων.
Με μια τέτοια στάση –σήμερα απολύτως αποδεχτή, μα την μετά τη δεκαετία του ’60 εποχή, ίσως όχι και τόσο ευπρόσδεκτη- μεγάλωσαν γενιές και γενιές αναγνωστών.
Κορίτσια και αγόρια που μάθανε να διαβάζουν καλά μυθιστορήματα, να βλέπουν πόσο έντονα το ατομικό συνυπάρχει με το συλλογικό, να αναγνωρίζουν στους χάρτινους ήρωες δικά τους όνειρα μα και αδιέξοδα.
Η Ζωρζ Σαρή διέθετε δίπλα σε μια πλούσια παιδεία και μια μεγάλη ικανότητα επικοινωνίας. Το θεατρικό ταπεραμέντο της ποτέ δεν έπαψε να παρεμβαίνει στον τρόπο που συνομιλούσε με τους αναγνώστες της.
Τελικά ήταν μια συγγραφέας με μύθο. Οι πρώτες γενιές των αναγνωστών της την βλέπανε δίπλα σε πρόσωπα-θρύλους -Μελίνα, Πέρκινς, Βούλγαρης κ.α.
Ο μύθος της, λοιπόν, ήταν σε γερά θεμέλια θεμελιωμένος και για αυτό ακόμα και προτού μας αποχαιρετήσει, είδε το έργο της να αναγνωρίζεται ως κλασικό.
Μια γυναίκα που πολύ αγαπήθηκε, αγάπησε.
Μα και πόνεσε… Πόνεσε πολύ.
Μαζί της φεύγει μια εποχή -τουλάχιστον ένα σημαντικό μέρος της.
Μα τα μυθιστορήματα της Ζωρζ Σαρή θα υπάρχουν πάντα για να μας θυμίζουν τα χρόνια που η Ελλάδα ονειρεύοτανε.